آب یک سرمایه ملی است،
تا بیست
سال پیش بهترین و با ارزشترین سرمایه ملی کشورها، انرژی بود. این در حالیست که
بزودی جایشان را به منابع آبی میدهند.
برخلاف نفت که میتوان برایش جایگزینهای چندان ارزانتری یافت، جایگزینی برای آب وجود ندارد. ازدیگر ایران کشوری با اقلیم
عمدتا خشک و گرم است که در سالهای اخیر با رشد جمعیت چشمگیری نیز مواجه بوده است و
این امر در کاهش سرانه آب تجدید شونده کشور،
تاثیر بسزایی داشته است. بدین معنا که در چند سال آینده حتی با بالاترین
راندمان و بهره وری ممکن در مصرف آب، بازهم برای تأمین نیازها آب کافی در اختیار
نخواهد داشت.
کشور ایران از جمله کشورهایی است که با بحران آب
مواجه است، اما این بحران
فقط به دلیل کمبود آب به‌منظور برطرف نمودن نیازهای فزاینده ایرانیان نیست بلکه،
بیشتر ناشی از سوء مدیریت منابع آب در دسترس، درگذشته و حال بوده که در اثر آن
زندگی میلیون‌ها انسان و همچنین محیط‌زیست ایران به مخاطره افتاده است. و اینجاست که بحث مدیریت مصرف آب بسیار مطرح میشود. شرکت فراسر
شیمی در زیر نیم نگاهی به برخی مصارف
روتین صنعتی و نیمه صنعتی در ایران داشته است و سعی کرده تا با ارائه راه حلهایی
به اصلاح روشهای متداول، گامی هرچند کوچک در حل معضل ایجاد شده داشته باشد.
در
بسیاری از آزمایشگاه های مراکز آموزشی و تحقیقات بارها و بارها شاهد مصرف بی رویه
و نا مناسب آب قابل شرب برای مصارفی بوده
ایم که براحتی با جایگزینی یک سیرکولاتور در مسیر نه تنها جلوی هدر رفتن آب قابل
شرب را گرفته ایم بلکه از نظر کارایی نیز
سیستم مورد نظر را بهتر و دقیقتر در کنترل خود خواهیم داشت. از این دسته فعالیتها
می توان به موارد ذیل اشاره کرد.
در
این دستگاه ها به جای اتصال به شیر آب جهت سرد کردن کندانسور به راحتی با استفاده
از سیرکولاتورهای خنک کننده Lauda
Microcool با ظرفیت kW 25/0 تا 2/1، در
کنار دستگاه evaporator جایگزین آب مصرفی شود.
سیرکولاتورهای
سری Variocool نیز میتوانند به راحتی به عنوان یک سیستم خنک کننده
مرکزی با اتصال به چند دستگاه نیاز آزمایشگاه را مرتفع سازند. به طور مثال در
تصویر زیر به صورت همزمان برای دو دستگاه evaporator قابل استفاده است.
1-
سیستمهای تقطیر و رفلاکس
بیشترین میزان هدر رفتن آب در سیستمهای آزمایشگاهی برای خنک
کردن کندانسورهای موجود در سیستمها تقطیر یا در سنتز واکنش داریم. سیستمی که در
شکل () نشان داده شده است شمایی دیرآشنا برای هر فردی است که در آزمایشگاه های
دانشگاهی و یا تحقیقاتی مشغول بوده است. به راحتی با جایگزینی سیرکولاتورهای سری Alpha و
برای ظرفینت بیشتر از سری های Variocool یا حتی سریهای Proline در
مصرف آب صرفه جویی کرد. میتوان با سری کردن چند سیستم و در نظر گرفتن توان
خنک کنندگی مورد نیاز از سایر دستگاه های کمپانی Lauda استفاده کرد. برای انتخاب مناسب سیرکولاتور با
کارشناسان فراسر شیمی تماس بگیرید.
1-
دستگاه های تهیه آب مقطر
یکی دیگر از تجهیزات آزمایشگاهی که مصرف بی رویه آب را به دنبال دارد و از تجهیزات
اجتناب ناپذیر هر آزمایشگاهی است دستگاه های آب مقطرگیری است. کافی است تا با
اتصال این دستگاه ها به یکی از سیرکولاتورهای خنک کننده از سری Alpha یا یکی از خنک
کننده های سری Variocool، نه تنها مانع هدر رفتن این مایع گرانبها شده ایم بلکه در نهایت
صرفه جویی در هزینه های مصرفی نیز داشته ایم.
میانگین آب مصرفی شهری که برای خنک سازی یک سیستم رفلاکس
مورد استفاده قرار می گیرد در حدود 360 لیتر در ساعت است که این میزان تنها برای 8
ساعت کار آزمایشگاهی و بر اساس یک شیر آب در روز محاسبه شده است.
در حالیکه تعداد دستگاه هایی که در یک آزمایشگاه برای سرد
شدن و کنترل عملکرد به آب وابسته هستند به مراتب بیشتر یک دستگاه است و حجم آب
مصرفی در یک سال رقم شگفت آوری است. این از دسته مواردی است که به سادگی میتوان با
استفاده از خنک کننده ها و سیرکولاتورهای آزمایشگاهی که به این منظور ساخته شده
اند جلوی این فاجعه زیست محیطی را گرفت.
1-
سوکسله برای استخراج مواد
دستگاه استخراج سوکسله از وسایل عمدتا شیشه ای آزمایشگاهی
است که برای جداسازی چربی ها از مواد جامد مورد استفاده قرار می گیرد. سوکسله ها
مجهز به یک کندانسور هستند تا از فرار حلال گرم شده جلوگیری کنند و با سرد کردن
بخارات حلال آن را به سمت محفظه حاوی مواد جامد هدایت کند. برای خنک سازی
کندانسورها عمدتا همانند سایر کندانسورها از شیرهای آب موجود در آزمایشگاه ها
استفاده میشود. در شکل () شمایی از این سیستم قابل مشاهده است.
اینکه
فرایند استخراج عمدتا طولانی است و شاید لازم باشد که این چرخه ساعتها و یا روزها
تکرار شود. با توجه به ناپایداری سیستم خنک کنندگی به کار گرفته شده از نظر
تغییرات فشار و حتی امکان قطع آن در شبانه روز از سویی و میزان هدر رفتن آب از
سویی دیگر، جای خالی استفاده از یک سیستم خنک کننده قابل کنترل و مطمئن به وضوح
آشکار است.
به راحتی با استفاده موازی از یک سیستم خنک کننده در سری
های Variocool و microcool و یا استفاده از سری proline که امکان استفاده و اتصال به دو دستگاه مجزا در
آن وجود دارد میتوان هم در هزینه های موجود صرفه جویی کرد و هم سیستم عملیاتی
مطمئنی را در آزمایشگاه تعبیه کرد.
1-
Solvent trap
برای بسیاری از واکنش ها و سیستمهای عملیاتی استفاده از پمپ
خلا در سیستم ضروریست، مانند برخی سیستمهای تقطیری و واکنشهای سنتزی و یا حتی
جداسازی ها. در این دسته سیستمها نیاز است تا برای محافظت از پمپ خلا قبل از پمپ
از Cold Trap/Solvent Trap استفاده میشود. در صورتی که ذرات بخار به پمپ وارد شود می تواند
در عملکرد پمپ ایجاد خلل کند و بعضا پمپ را از کار بیندازد.
در این trap ها با میعان بخارات مانع از ورود آنها به پمپ
می شویم. برای خنک سازی این trapها بهتر است به جای آب شیر از سیرکولاتورهایی
با ظرفیت مناسب خنک کنندگی استفاده شود. در این صورت نه تنها از مصرف بیرویه آب
جلوگیری شده است بلکه کارایی cold trap را نیز افزایش داده ایم.
گاهی برای خنک سازی این Trapها نیاز است تا از
یخ خشک و یا نیتروژن مایع استفاده میشود که از معایب این نوع سیستم هم میتوان به
عدم کنترل دمایی و پایداری برای واکنشها و سیستمهایی که ساعتها و روزها باید تتحت
خلا قرار بگیرند، اشاره کرد. برای محافظت از پمپ خلا موجود نیاز است تا از
سیستمهایی استفاده شود که بتوانند تغییرات دمایی سریعی را ایجاد کند، به طور مثال
از ترموستاتهای حرفه ای سری، Integral و Integral XT استفاده کرد.
این ترموستاتها بخصوص برای مصارف حرفه ای در صنعت بیشترین کاربرد را دارند و به
دلیل ظرفیت بالایی که دارند میتوان به صورت همزمان به صورت موازی برای چند سیستم
مورد استفاده قرار بگیرند.
شاید در نگاه اول تهیه هر کدام از سیرکولاتورهای پیشنهادی
از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد، در صورتی که با یک محاسبه ساده میزان مصرفی
آب برای هر یک از عملکردهای ذکر شده در مدت یک سال بدون در نظر گرفتن ارزش معنوی حفظ این مایع حیات به
خوبی کاهش در کل هزینه های موجود را در طولانی مدت خواهیم داشت.
با طراحی مناسب آزمایشگاه ها و سیستمهای صنعتی و شناسایی
دستگاه ها و تجهیزات نیازمند به کنترل دما بخصوص تجهیزات وابسته بعه سیستمهای خنک
کننده و تهیه چند سیرکولاتور با توان مناسب، براحتی میتوان در کل هزینه های موجود
صرفه جویی کرد. این امری است که متاسفانه در کشور ما کمتر مورد توجه قرار میگیرد و
رفع نیاز فوری بدون بررسی همه جانبه همواره برایمان هزینه هایی گزاف و بعضاً جبران
ناپذیر را به دنبال داشته است. در این راستا شرکت فراسر شیمی با کادری مجرب در
راستای رفع نیازهای علمی و تخصصی همواره در کنار شما خواهد بود. انرژی های خدادادی
کشورمان را پاس بداریم.
1-
Reaction vassel
